3. Pengenalan
Kepada Pelbagai Jenis Reka Bentuk Penyelidikan
Bab ini
bertujuan untuk memberikan pendedahan kepada jenis reka bentuk kajian yang
boleh dilakukan untuk membolehkan penyelidik menjawab soalan kajian. Pada
hakikatnya terdapat pelbagai jenis reka
bentuk penyelidikan.
3.1 Penyelidikan
kuantitatif
Penyelidikan kuantitatif merupakan penyelidikan yang objektif dan
formal serta menggunakan kaedah statistik. Penyelidikan kuantitatif dicirikan dengan penggunaan sampel yang besar,
piawai pengukuran, pendekatan deduktif dan alat temubual yang berstruktur
untuk mengumpul data buat menguji hipotesis (Marlow, 1993)
3.1.1 Kajian eksperimental
Kajian eksperimental merupakan kajian
reka bentuk eksperimen yang menghimpunkan amalan pengumpulan maklumat, sama
ada dengan kawalan sepenuhnya ke atas pembolehubah atau tidak. Ia dicirikan
dengan menipulasi terus atau kawalan ke atas pembolehubah (penyebab) supaya
kesannya dapat dilihat pada pembolehubah yang lain (kesan atau akibat)
Hubungan sebab akibat ini adalah penting dari perspektif penyelesaian
masalah. Kepentingannya dijelaskan oleh Van Dalen (1973). Sebagai satu
kemestian hubungan sebab dan akibat itu perlu dikemukakan untuk membolehkan
sains mencapai matlamat bagi menjelas, meramal dan mengawal tingkahlaku,
kejadian dan peristiwa. atau tidak.
a. Kaedah Eksperimen
Kaedah eksperimen merupakan penggunaan dan adaptasi
kaedah penyelidikan saintifik. Kaedah ini merupakan kaedah yang paling tepat
tetapi agak rumit untuk dijalankan. Antara beberapa ciri kaedah ini
termasuklah:
i. Menggunakan tanggapan bahawa jika terdapat dua situasi yang
serba sama dengan satu rawatan diberikan kepada satu daripada situasi itu,
maka perbezaan yang diperoleh (jika ada) disebabkan oleh rawatan itu. Oleh
itu, kaedah eksperimen melibatkan pengawalan terhadap semua faktor kecuali
rawatan yang kesannya hendak dikaji.
ii. Kaedah ini amat sesuai digunakan dalam bilik darjah yang
beberapa keadaan dapat dikawal.
iii. Oleh sebab subjek dalam eksperimen ialah
manusia maka tidak semua ciri boleh dikawal. Ciri-ciri seperti minat,
kebolehan mental dan emosi amat sukar untuk ditentukan. Oleh itu, hasil
eksperimen dalam penyelidikan pendidikan tidaklah setepat seperti hasil
eksperimen sains.
iv. Dalam bilik darjah, penyelidik ingin
mengawal faktor-faktor seperti umur, pencapaian, kecerdasan, kebolehan
membaca, status sosia, bangsa dan sebagainya. Faktor-faktor ini akan mengubah
ciri-ciri subjek dalam kumpulan dan dalam kumpulan eksperimen.
b. Langkah-langkah Penyelidikan
i. Merancang
Membuat Eksperimen
(a) Mengkaji
kenapa perlu dilakukan eksperimen dan menyatakan masalah yang hendak dikaji.
(b)
Membaca penulisan dan hasil kajian yang lalu tentang masalah yang hendak dikaji.
(c) Menentukan
faktor yang terlibat dalam eksperimen.
(d) Menentukan
kaedah eksperimen yang hendak digunakan.
(e) Merancangkan
tempat, masa, dan alat untuk melakukan eksperimen.
(f) Membuat
percubaan awal.
(g) Memilih
subjek yang diperlukan.
ii. Melakukan
Eksperimen
(a) Mengawal
faktor-faktor yang tidak termasuk dalam eksperimen.
(b) Mencatat
langkah-langkah yang dijalankan.
(c) Merekod
hasil yang diperoleh.
(d) Mengelas,
menganalisis dan mentafsir hasil eksperimen.
(e) Membuat
keputusan.
iii. Membuat Laporan
Jenis-jenis
Eksperimen
Satu cara yang biasa digunakan untuk mengelaskan jenis
eksperimen adalah dengan mengikut jumlah pengumpulan subjek. Terdapat tiga
jenis eksperimen yang boleh dilakukan berdasarkan jumlah pengumpulan subjek
tersebut.
·
Eksperimen
Satu Kumpulan
Dalam eksperimen jenis ini, rawatan yang kesannya
hendak dikaji diberikan kepada satu kumpulan subjek. Hasil penggunaan rawatan
itu ditentukan. Langkah-langkah untuk menjalankan eksperimen satu kumpulan
ialah:
(a) Memberi ujian pra.
(b) Mengawal semua faktor kecuali rawatan
(pembolehubah tak bersandar).
(c) Melaksanakan rawatan pada jangka masa
tertentu.
(d) Memberi ujian pasca untuk menentukan kesan
rawatan terhadap pembolehubah
bersandar.
(e) Membincangkan kesan faktor-faktor lain
terhadap pembolehubah bersandar.
Secara
ringkasnya, langkah-langkah menjalankan eksperimen satu kumpulan adalah
seperti
yang berikut:
A
= Kumpulan subjek
R1
= Keputusan ujian pra
R2
= Keputusan ujian pasca
X
= Rawatan
R1
- R2 = Hasil rawatan
Begitu juga halnya jika kita menggunakan faktor-faktor
lain (X1, X2, …).
Nilai R2 — R1, (R3 — R2),
boleh dihitung.
X
Kebaikan
menggunakan kaedah eksperimen satu kumpulan ialah,
(a) Pelaksanaannya
mudah.
(b)
Putaran kumpulan atau kawalan kumpulan tidak diperlukan.
Walau
bagaimanapun, kaedah ini mempunyai beberapa kelemahan. Antaranya ialah
(a) Kesan daripada satu-satu kaedah akan terbawa-bawa dari satu
fasa ke fasa lain
dalam eksperimen
itu.
(b) Perubahan
wujud dalam kebolehan membaca di kalangan subjek dari satu fasa
ke
fasa yang lain.
(c) Ralat
dihasilkan oleh kedewasaan subjek.
(d)
Unit-unit pengukurannya tidak sama.
·
Eksperimen
Kumpulan Selari
Dalam eksperimen jenis ini, dua atau lebih kumpulan
subjek yang setara atau selari digunakan. Satu daripada kumpulan itu
digunakan sebagai kumpulan kawalan dan satu lagi sebagai kumpulan eksperimen.
Rawatan yang kesannya hendak dikaji dikenakan kepada kumpulan eksperimen.
Perbezaan yang terdapat pada hasil pengukuran bagi kedua-dua kumpulan sebelum
dan selepas rawatan ditentukan.
Secara ringkasnya, langkah-langkah menjalankan
eksperimen kumpulan selari adalah seperti yang berikut:
A = Kumpulan kawalan
B = Kumpulan eksperimen
X R1 — R = Hasil rawatan X
R = Pascaujian—Praujian (Kumpulan
kawalan)
R1= Pascaujian—Praujian (Kumpulan
eksperimen)
Jika lebih daripada dua kumpulan selari digunakan dan
lebih daripada satu rawatan (X, X1, X2, ...) digunakan,
langkah-langkah menjalankan eksperimen menjadi seperti yang berikut:
R1
— R = Hasil rawatan X
X
X1 R2
— R = Hasil rawatan X1
R3
— R = Hasil rawatan X2
X2
Langkah pertama dalam kaedah ini adalah dengan memilih
kumpulan selari. Langkah ini agak rumit sedikit sebab wujudnya perbezaan
individu dalam kumpulan itu. Walaupun terdapat beberapa pembolehubah yang
boleh diukur secara objektif seperti umur, jantina, bangsa, keadaan fizikal,
pencapaian masa lalu, kecerdasan dan sebagainya, terdapat juga faktor-faktor
lain yang agak susah untuk diukur seperti tabiat membaca, ciri-ciri peribadi
(seperti kreatif, naluri ingin tahu, dan sebagainya).
Oleh itu, untuk menyamakan kumpulan-kumpulan beberapa
cara digunakan termasuklah:
i. Memilih
subjek secara rawak (memilih subjek bagi setiap kumpulan secara rawak
daripada
populasi yang besar).
ii. Memilih
subjek mengikut skor min dan sisihan piawai (memilih subjek bagi setiap
kumpulan
mengikut skor dalam IQ, umur, dan sebagainya).
iii. Menggunakan pasangan sepadan, (memilih
dua atau tiga subjek yang agak
serba sama
dan memecahkannya kepada dua atau tiga kumpulan).
·
Eksperimen
Kumpulan Putaran
Kaedah ini menggunakan faktor eksperimen dan faktor
kawalan serentak dan bergilir-gilir. Katakan X, faktor eksperimen, dan Y,
faktor kawalan. Rajah berikut menunjukkan cara mengendalikan eksperimen
dengan menggunakan kumpulan putaran.
Pusingan
I A. X R
B Y R1
Pusingan
II A Y
R2
B X R3
R + R3 = Hasil rawatan X
R1 + R2 = Hasil rawatan Y
(R + R3) — (RI + R2) = Perbezaan rawatan X dengan Y
Kaedah ini dapat mengawal faktor perbezaan masa seperti
yang terdapat dalam eksperimen satu kumpulan dan faktor menyamakan kumpulan
seperti yang diperlukan dalam eksperimen kumpulan selari.
3.1.2 Kuasi ekperimental
Apakah
kajian kuasi–eksperimen? Kajian ini biasanya digunakan untuk menilai
keberkesanan suatu program apabila responden kajian tidak dapat diagihkan
secara rawak. Dua kumpulan responden yang dipilih mestilah tidak seimbang dan
tidak mempunyai ciri-ciri yang sama.
Rekabentuk kuasi-eksperimen digunakan
untuk menggantikan reka berbentuk eksperimen tulen apabila dalam proses
pemilihan responden kajian, pengagihan secara rawak tidak dapat dilakukan
oleh penyelidik (Chua, 2006). Tambahan lagi, kajian ini dilakukan ke atas
individu yang sentiasa terdedah dengan ralat-ralat dari luar misalnya
perbezaan jantina, umur, latar belakang, pengalaman lepas, pengetahuan sedia
ada, pengaruh persekitaran dan sebagainya. Kesemua faktor berkenaan boleh
mempengaruhi hasil eksperimen.
Dalam perkataan lain, penyelidik
kurang yakin sama ada perubahan pada responden kumpulan rawatan pada akhir
eksperimen adalah disebabkan oleh rawatan yang diberikan kepadanya atau
faktor-faktor luaran yang lain. Kajian ini biasanya digunakan oleh penyelidik
bidang psikologi, sosiologi dan pendidikan (Neuman, 2000). Contoh, seorang
penyelidik telah menjalankan kajian tentang keberkesanan program kaunseling
ke atas pelajar-pelajar bermasalah disiplin di sebuah sekolah. Kajian ini
menggunakan kaedah pemilihan responden untuk pensampelan bertujuan.
Persampelan ini menggunakan ciri-ciri
tingkah laku bermasalah disiplin. Kumpulan rawatan merupakan pelajar yang
bermasalah disiplin mana kala kumpulan kawalan ialah kumpulan pelajar tidak
bermasalah disiplin. Perbezaan yang boleh dikenal pasti dari kedua-dua
kumpulan berkenaan ialah jantina, bangsa, umur, tahap IQ, tahap pendidikan,
pandangan dan sikap mereka. Sehubungan itu, kajian eksperimen tulen tidak
dapat dilakukan tetapi penyelidik berkenaan boleh menjalankan kajian
kuasi-eksperimen.
Kajian kuasi-eksperimen menggunakan prosedur
persampelan secara kebetulan/ persampelan kesediaan (accidental atau
convenience sampling) dan persempelan bertujuan (purposive sampling).
Persampelan secara kebetulan, penyelidik memilih mana-mana responden kajian
yang ditemuinya atau yang paling dekat dengannya. Pemilihan responden kajian
ini akan menimbulkan ralat yang tidak boleh dijangka kerana prosedur
persampelan secara kebetulan bukan melalui persampelan rawak (Chua, 2006).
Persampelan bertujuan dalam kajian ini
digunakan untuk mendapatkan kumpulan responden
yang mempunyai ciri-ciri tertentu mengikut kehendak penyelidik. Sebagai
contoh, kajian pelajar bermasalah disiplin. Sampel kajian ialah pelajar-pelajar
bermasalah disiplin. Sampel begini bukan merupakan sampel rawak. Terdapat
pelbagai reka bentuk kajian kuasi-eksperimen tetapi penjelasan hanya
diberikan kepada tiga reka bentuk yang
biasa digunakan di kalangan penyelidik dalam bidang pendidikan.
Mengikut Chua (2006), terdapat tiga reka bentuk kajian kuasi-eksperimen yang
biasa digunakan iaitu:
·
Ujian pra-pasca kumpulan-kumpulan tidak
seimbang (nonequivalent groups pre-post test design),
·
Reka bentuk regrasi tidak bersambungan
(regression-discontinuity design)
·
Reka bentuk siri masa (time series
design).
Reka bentuk ujian pra-pasca kumpulan-kumpulan tidak seimbang merupakan
reka bentuk yang paling popular digunakan dalam kajian keberkesanan dalam
bidang pendidikan. Reka bentuk ini mempunyai dua kumpulan responden iaitu
kumpulan rawatan dan kumpulan kawalan. Kedua-dua kumpulan mempunyai ciri-ciri
yang hampir sama.
Dalam reka bentuk kajian ini, analisis
Ujian dan Ujian ANOVA digunakan untuk menentukan perbezaan antara kedua-dua
kumpulan responden. Reka bentuk regresi tidak bersambung biasanya digunakan
dalam kajian yang melibatkan kumpulan khas misalnya menilai keberkesanan
program pemulihan dan menguji keberkesanan program kaunseling ke atas sikap
pelajar bermasalah disiplin.
Analisis menggunakan Ujian regrasi. Reka
bentuk siri masa merupakan kajian jangka masa panjang yang memerlukan masa
dan tenaga yang banyak. Reka bentuk ini tidak mempunyai kumpulan kawalan.
Penyelidik tidak dapat membuat perbandingan sama ada rawatan yang diberikan
akan menghasilkan perubahan yang diingini atau pun tidak (Mohd. Majid, 2000).
Pasca ujian akan dilakukan berulang-ulang
sepanjang rawatan. Misalnya kajian berkaitan perkembangan pencapaian akademik
pelajar yang didedahkan kepada KBSM. Analisis dilakukan melalui pencapaian
ujian yang lebih baik.
3.1.3
Kajian tinjauan
Kajian tinjauan merupakan proses memerhatikan tingkahlaku manusia yang
melakukan aktiviti rutin dalam persekitaran mereka secara natural dalam
konteks tertentu. Instrument utama kajian tinjauan adalah rakaman video.
Penyelidik boleh mengumpulkan seberapa banyak maklumat yang dirakamkan
bergantung kepada maklumat dan keperluan penyelidik. Beberapa orang
penyelidik akan bekerjasama secara sistematik untuk membuat analisis dan
membuat interpretasi data yang dikumpulkan.
3.1.4.
Kajian korelasi
Kajian kolerasi melibatkan penjelasan yang menentukan perkaitan antara
pembolehubah Pembolehubah yang telah wujud dalam satu fenomena. Penyelidik
akan melihat kepada perkara yang telah wujud dan menentukan kaitan antara dua
pembolehubah kuantitatif dan bagaimana pembolehubah-pembolehubah tersebut di
kaitkan antara satu sama lain.
Terdapat dua jenis kolerasi iaitu kolerasi positif dan kolerasi
nagatif. Dalam konteks positif, sekiranya nilai satu pembolehubah meningkat
maka nilai pembolehubah kedua juga meningkat. Dalam kolerasi negatif,
sekiranya nilai satu pembolehubah meningkat maka nilai pembolehubah kedua
menurun, sekiranya nilai satu pembolehubah menurun maka nilai pembolehubah kedua meningkat.
3.2 Penyelidikan kualitatif
Kajian kualitatif merupakan
kajian mendalam atas sesuatu situasi & individu. Data dikutip melalui
pemerhatian, temu bual, penulisan diari dan analisis dokumen. Kajian
kualitatif adalah kajian yang menjawab soalan berkaitan kenapa dan bagaimana.
Penyelidik akan terlibat secara langsung dalam kajian yang dijalankan.
Pendekatan kajian kualitatif adalah kajian kes, etnografi dan grounded theory.
Sampel yang diambil biasanya menggunakan persampelan bertujuan. Menurut Miles
& Huberman (1994), analisis data melalui data reduction, data
display dan conclusion.
3.2.1 Kajian etnografi
Pengenalan Istilah Ethnos berasal dari perkataan Greek
yang bermaksud manusia, bangsa atau budaya. Menurut Agar (1986) dalam
Sabitha Marican, (2005) menyatakan “graphy” bermaksud penjelasan
mengenai sesuatu. Etnografi merupakan sejenis kajian lapangan yang berbentuk
pemerhatian yang sering digunakan dalam kajian sosiologi dan antropologi dan
dirujuk sebagai penyelidikan saintifik semula jadi (field research).
Pendapat ini
dipersetujui oleh dua sarjana iaitu Berg, (1995) dan Guy et al. (1987) dalam
Sabitha Marican, (2005). Menurut Sabitha Marican (2005), etnografi juga
dianggap sebagai satu kajian yang paling asas dalam penyelidikan sosial.
Kadang kala ia juga didefinasikan sebagai penjelasan bertulis mengenai
sesuatu budaya tentang adat, kepercayaan, tingkah laku yang berdasarkan
kepada maklumat-maklumat yang dikumpulkan dari kajian lapangan. Ia adalah
kajian deskriptif ke atas budaya, sub-budaya, institusi atau kumpulan
sesebuah masyarakat.
Soalan-soalan yang sering dikemukakan dan difokuskan dalam
penyelidikan etnografi seperti “apakah budaya kumpulan itu?”. Oleh itu
etnografi mengambarkan apa yang dilakukan sesebuah masyarakat dalam kehidupan
seharian mereka. Ia merupakan potret atau gambaran mengenai manusia. Dengan
demikian, kajian etnografi merupakan kajian yang mengfokuskan pada
penggambaran yang terperinci dan tepat dan bukan berunsur perkaitan (Sabitha
Marican, 2005).
Menurut Creswell (2005), etnografi merupakan bentuk kajian
yang praktikal untuk mengkaji sesuatu kumpulan seperti pendidikan, kepercayaan,
tingkahlaku dan bahasa.
Kajian
etnografi merupakan bentuk kajian kualitatif yang digunakan untuk
menerangkan, menganalisa dan meinterpretasi bentuk “culture-sharing” sesuatu
kumpulan seperti tingkahlaku, kepercayaan, bahasa, ekonomi, struktur politik,
interaksi, kehidupan dan gaya dalam perhubungan. Untuk memahami
“culture-sharing” seseorang pengkaji perlu meluangkan masa di lapangan untuk
interview, memantau dan medokumentasi bagi memahaminya.
Masa yang
lama diambil maka data dapat direkodkan dengan terperinci.Kajian etnografi
merupakan cabang daripada antropologi yang berhubung dengan memberi gambaran
secara khusus terhadap budaya manusia. Ia bermula lewat abad ke 19 dan awal
abad ke 20 dan kajian menggunakan kaedah etnografi mula diterbitkan pada
1920-an dan 1930-an oleh “Chicago Scholl of Sociology” (Pole & Morrison,
2003).
Sekitar
tahun1950-an kajian etnografi masih baru dan menurut Hammersly (1998) sekitar
tahun 1960-an kajian yang menggunakan pendekatan antropologi dan sosiologi
semakin berkurang tetapi kajian menggunakan pendekatan etnografi semakin
berkembang dan lebih banyak digunakan.Kajian ini masih terbatas tetapi ianya
terus berkembang sekitar tahun 1980-an. Bermula tahun 1980-an ahli etnografi
telah mengenalpasti dan hanya memberi fokus kepada budaya kumpulan,
mengendalikan pemantauan, analisa data dan menulis kajian yang
dilakukan(Creswell, 2005).
Etnografi
merupakan kajian yang menghuraikan dan menganalisa sesuatu atau sebahagian
daripada kebudayaan serta komuniti dengan mengenalpasti dan menghuraikan
kepercayaan dan amalan harian responden. Kajian etnografi juga perlu mengkaji
kedua-dua kumpulan iaitu respoden dan tempat dimana mereka berinteraksi
secara serentak. Topik dalam kajian etnografi tidak dinyatakan secara khusus
pada awal kajian. Kajian yang dijalankan dalam skala yang kecil dengan
bilangan responden yang terhad dan kontek kajian yang kecil. Pengkaji
etnografi mesti menjalankan kajian di kawasan semulajadi responden dalam
tempoh masa yang tertentu untuk mengumpul data.Sanders (2004), menyatakan
etnografi melibatkan gambaran dan belajar tentang budaya manusia.
Pengkaji sosial menggunakan kaedah etnografi untuk lebih
memahami budaya dan hubungan social menerusi pentafsiran dan praktikal.
Keberkesanan kajian etnografi bukan bergantung kepada perspektif penyelidik
tetapi kepada dapatan data. Etnografi pada awalnya menggunakan disiplin dalam
antropologi iaitu meluangkan masa dengan penduduk tempatan untuk membuat
pemerhatian terhadap kehidupan dan amalan mereka. Biasanya kajian etnografi
traditional dilakukan secara individu dan mengambil masa dari beberapa bulan
hingga bertahun untuk menyiapkannya. Etnografi aplikasi menggunakan kaedah
kajian dengan membawa pengguna untuk melihat bentuk dan perkembangan sesuatu
produk serta perkhidmatan yang baru bagi meningkatkan pengeluaran produk. Etnografi aplikasi dilakukan oleh kumpulan yang
kecil dan biasanya dilakukan dalam masa yang singkat iaitu dalam beberapa
hari hingga beberapa bulan. Sabitha Marican (2005),
3.2.2 Kajian kes
Kajian kes merupakan satu kajian
yang termasuk kedalam kaedah penyelidikan deskriptif. Kajian dibuat secara intensif dan
terperinci oleh penyelidik ke atas unit kecil social seperti individu, satu
keluarga, sebuah kelas, satu institusi, seperti satu cawangan Institut Pendidikan
Guru atau satu masyarakat. Contohnya
kajian terhadap reaksi pensyarah dan pelajar ke atas kelas pembelajaran
elektronik (e-pembelajaran). Kajian
kes juga dibuat secara terperinci ke atas satu program, satu peristiwa, satu
aktiviti, dan satu kumpulan dalam tempoh satu masa.
3.2.3
Kajian Sejarah.
Kajian
Sejarah pula diperolehi oleh penyelidik melalui maklumat, data, dan
ilmu pengetahuan dengan meneliti perkara-perkara atau kejadian-kejadian yang
telah berlaku. Melalui analisis data dan maklumat sejarah secara terperinci,
penyelidik boleh menentukan, sedikit sebanyak, tentang hubungan sebab-akibat.
Penyelidik juga boleh membantu guru pengurus dan pengguna penyelidikan
daripada melakukan kesilapan sama.
|
|||||||
Aktiviti 2 – Perbincangan
·
Apakah reka bentuk penyelidikan yang sesuai
untuk mengkaji perbandingan dua kaedah mengajar al-Quran/(mengikut bidang
masing-masing) kepada murid tahap 1? (Lebih daripada satu reka bentuk
dibenarkan).
- Buat satu
jadual yang menunjukkan langkah-langkah membuat penyelidikan.
Tiada ulasan:
Catat Ulasan